راه های پیشگیری از بیماری ایک یا لک سفید در آبزیان

یکی از شایع ترین و قابل توجه ترین بیماری های ماهی، بیماری لکه سفید ماهی یا همان ایک است که با لکه های سفید روی بدن ماهی مشخص می شود. تعدادی از علل، عوارض و روش های احتمالی برای تشخیص این بیماری وجود دارد که ما در این مقاله به آنها میپردازیم. این بیماری اگر فوراً درمان نشود، می تواند به ماهی های دیگر در آکواریوم سرایت کند به همین دلیل ما در باره ی راه های پیشگیری از بیماری ایک یا لک سفید در آبزیان نیز سخن میگوییم. این بیماری معمولاً با کاهش ناگهانی دمای آب یا با افزودن ماهی بیمار به مخزن ایجاد می شود و نقاط سفید کوچکی که شبیه سر سوزن های گرد هستند شروع به نمایان شدن می کنند. ماهی های مبتلا به عفونت کمتر حرکت می کنند، بی حال می شوند و باله هایشان بسته می شود. در ادامه این مطلب از شرکت داروسازی کاوش بایوتک می خواهیم به روش های درمان بیماری لک سفید در آبزیان، درمان خانگی سفیدک ماهی، درمان ماهی با نمک، درمان سفیدک ماهی با نمک و درمان با استفاده از مکمل پری بیوتیک و تقویت کننده سیستم ایمنی آبزیان بپردازیم. همراه ما باشید.

روش های درمان بیماری ایک یا لک سفید

• استفاده از مکمل پری بیوتیک و تقویت کننده سیستم ایمنی آبزیان
• استفاده از محلول های ضد انگل
• استفاده از نمک
• درمان با گرما
• مصرف فرمالدهید محلول
• فلز مس

استفاده از مکمل پری بیوتیک و تقویت کننده سیستم ایمنی آبزیان

پری‌بیوتیک پرودی آبزیان برگرفته از مخمر ساکارومایسس سرویزیه است و شامل کربوهیدرات‌های دیواره سلولی مانند مانان الیگوساکارید و بتاگلوکان است که استفاده از این مکمل یکی از راه های پیشگیری از بیماری ایک یا لک سفید در آبزیان است. مانان الیگوساکارید به عنوان یک پری‌بیوتیک و بتاگلوکان به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در تقویت سیستم ایمنی بدن آبزیان موثر هستند.

علاوه بر این ماده‌ای بسیار مغذی است که حاوی اسیدهای آمینه ضروری برای رشد،ویتامین‌های گروه B،محرک های رشد از جمله پیتیدها و نوکلئوتیدها و همچنین سرشار از مواد معدنی به ویژه کروم ، فسفر و بهترین منبع سلنیوم است.

پری بیوتیک و تقویت کننده سیستم ایمنی آبزیان 

فواید مصرف مکمل پری بیوتیک برای آبزیان:

• پری‌بیوتیک و تقویت کننده باکتری‌های مفید دستگاه گوارش
• کاهش مرگ‌و‌میر و کاهش هزینه‌های درمان
• افزایش مقاومت آبزیان در برابر استرس‌های دما و کمبود اکسیژن
• بهبود راندمان رشد و وزن گیری بدلیل وجود اسید‌های آمینه ضروری،پپتیدها و نوکلئوتیدها

استفاده از محلول های ضد انگل

هنگامی که ماهی به یک آکواریوم جدید منتقل شد، دو قطره از محلول ضد انگل در هر لیتر به آب اضافه کنید و آن را به مدت سه تا هفت روز یا تا زمانی که بیماری کاملاً ریشه کن شود، در آنجا بگذارید. توجه: قبل از استفاده از محلول ضد انگلی هر بار، 30 درصد از آب آکواریوم را تعویض کنید.

درمان خانگی سفیدک ماهی با استفاده از نمک

نمک یک داروی مفید و غیر شیمیایی است که در درمان درمان خانگی سفیدک ماهی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مورد استفاده از نمک خوراکی به جای نمک سنگ یا نمک توصیه می شود. روش درمان استحمام ماهی در محلول آب و نمک: پس از قرار دادن ماهی در آب به مدت 30 تا چند دقیقه، 4 قاشق غذاخوری نمک را در هر لیتر آب حل کنید و سپس به سرعت ماهی را به مخزن اصلی منتقل کنید. این کار را به مدت سه روز حفظ کنید و هر بار بین سی تا هفتاد درصد آب اصلی آکواریوم را تغییر دهید.

برای درمان سفیدک ماهی با استفاده از نمک، می‌توانید از نمک آکواریومی یا نمک اپسوم استفاده کنید. مراحل درمان به شرح زیر است:

1. آماده‌سازی آب: مقداری نمک آکواریومی را در آب آکواریوم حل کنید. به طور معمول، برای هر ۵ لیتر آب، حدود ۱ قاشق چای‌خوری نمک لازم است. با این حال، مقدار دقیق نمک بستگی به شدت بیماری و نوع ماهی دارد، بنابراین ابتدا مقدار کمتری استفاده کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
2. افزایش دما: دمای آب آکواریوم را بین ۲۷ تا ۳۰ درجه سلسیوس افزایش دهید. این دما به درمان بیماری سفیدک کمک می‌کند زیرا پارازیت‌ها در دمای بالاتر سریعتر از بین می‌روند.
3. قرنطینه ماهیان مبتلا: اگر تعدادی از ماهیان به سفیدک مبتلا شده‌اند، بهتر است آن‌ها را در یک تانک قرنطینه جداگانه قرار دهید تا از انتقال بیماری به دیگر ماهیان جلوگیری شود.
4. تعویض آب: پس از چند روز، یک سوم از آب آکواریوم را تعویض کنید و دوباره نمک اضافه کنید. این کار کمک می‌کند تا باکتری‌ها و قارچ‌های احتمالی در آب کنترل شوند.
5. مدت درمان: درمان باید حدود ۷ تا ۱۰ روز ادامه یابد. اگر علائم بهبود نیافت، می‌توانید درمان را برای چند روز دیگر تمدید کنید.

استفاده از نمک در درمان سفیدک ماهی به کاهش استرس ماهی و از بین بردن انگل‌های بیماری‌زا کمک می‌کند.

درمان با گرما

افزایش تدریجی دما تضمین می کند که بیش از یک درجه سانتیگراد در ساعت افزایش نمی یابد. هدف این است که شرایطی ایجاد شود که در آن ناقل بیماری قادر به زنده ماندن نباشد یا حداقل توانایی تولید مثل را از دست بدهد این روش یکی از راه های پیشگیری از بیماری ایک یا لک سفید در آبزیان است.

افزایش 2 تا 3 درجه سانتیگراد در طی دو تا سه روز برای سایر ماهی ها بسیار مفید خواهد بود. این فعالیت علاوه بر از بین بردن تعداد زیادی ناقل بیماری، منبع خونی پادزهر ضروری را افزایش می دهد و سیستم دفاعی ماهی را تقویت می کند. اگر ماهی به افزایش دما حساس هست از تکنیک های درمانی پزشکی استفاده کنید.

مصرف فرمالدهید محلول

در کلینیک های دامپزشکی، ماهی سفید معمولاً با غوطه وری در محلول فرمالدئید و آب به مدت 12 ساعت درمان می شود و این روند به مدت دو روز ادامه می یابد و پس از 30 روز، آب مخزن 70٪ تعویض می شود. استفاده از فرمالدئید برای افراد غیرپزشکی توصیه نمی شود، زیرا می تواند علاوه بر کاهش شدید سطح اکسیژن آب، باعث سرطان در انسان شود.

فلز مس در آب

اگرچه گفته می شود که این ماده دارویی برای از بین بردن بیماری ایک است، اما به خاطر داشته باشید که افزودن مس به آب آن را قلیایی می کند، که می تواند به خارهای ماهی آسیب برساند و پوشش گیاهی بومی را از بین ببرد.

پس از بهبودی ماهیانی که به این بیماری مبتلا هستند، معمولاً سطح قابل توجهی از مقاومت در برابر آن ایجاد می کنند. گلبول های سفید خون در این مورد سلول ها را با محصور کردن آنها در کیست درمان می کنند. سلول های قفل شده در کیست ها تنها زمانی فعال می شوند که سیستم دفاعی بدن ماهی به دلیل عواملی مانند شرایط نامساعد محیطی، تغذیه نامناسب، کمبود اکسیژن و ضعف ناشی از بیماری های دیگر ضعیف شود. در آن مرحله، ماهی یا حتی ماهی هایی که اخیراً به آکواریوم معرفی کرده اند، آلوده می شوند.

سفیدک ماهی یکی از بیماری‌های شایع ماهیان آکواریومی است که معمولاً به صورت نقاط سفید کوچک روی بدن ماهی ظاهر می‌شود. درمان خانگی برای سفیدک ماهی معمولاً شامل افزایش دمای آب آکواریوم به ۲۷-۳۰ درجه سلسیوس و استفاده از نمک آکواریومی است. همچنین، می‌توان از داروهای مخصوص سفیدک ماهی که در فروشگاه‌های آکواریومی موجود هستند، استفاده کرد. بهتر است ماهیان مبتلا را به تنهایی در یک تانک قرنطینه نگهداری کنید تا از انتقال بیماری به دیگر ماهیان جلوگیری شود. تمیز نگه داشتن محیط آکواریوم و تعویض مرتب آب نیز می‌تواند به پیشگیری از بروز این بیماری کمک کند.

علت مبتلا شدن ماهی ها به بیماری ایک

اگرچه اکثر ماهی‌ها در زیستگاه‌های بومی خود فقط به طور جزئی در معرض این انگل قرار دارند، اما می‌توانند بدون متحمل شدن هیچ عواقب عمده‌ای با آن کنار بیایند. با این حال، این انگل در آکواریوم هایی با حجم آب کم و جمعیت ماهی زیاد به طور قابل توجهی تکثیر می شود و یکی از علت های مبتلا شدن به این بیماری همین است. سطوح استرس بالای موجود در تنظیمات آکواریوم، همراه با عواملی مانند غذا، کیفیت آب و رفتار تهاجمی سایر سرنشینان مخزن، ممکن است وضعیت را تشدید کند. در نتیجه، حتی غلظت کمی از این انگل در آب ممکن است اثرات منفی جدی داشته باشد.

راه تشخیص بیماری لک سفید

تشخیص بیماری های ماهی سفید به دلیل ظاهر متمایز آنها که از لکه های سفید تشکیل شده است بسیار آسان است. این لکه های سفید که اندازه آنها بین 0.5 تا 2 میلی متر است، معمولاً ابتدا روی باله های سینه ای ظاهر می شوند.

بنابراین ماهی ها مجبور می شوند با باله های ناقص شنا کنند. در نهایت، با پیشرفت بیماری، تعداد لکه ها افزایش می یابد و ممکن است چشمان ماهی کدر شود. لکه های سفید روی پوست ماهی ظاهر می شود و در مراحل بعدی به بافت آبشش نفوذ می کند. در موارد خاص، بیماری در آبشش ماهی شروع می شود. در این حالت ماهی دچار مشکلات تنفسی می شود و بدون هیچ علامت خاص دیگری زشت و بی حال به نظر می رسد.

ماهی هایی که در آب شیرین نگهداری می شوند ممکن است گهگاه به این بیماری مبتلا شوند. کل بدن ماهی پوشیده از لکه های سفید زیادی است که در شرایط پیشرفته خود شبیه دانه های نمک است. در این حالت، ماهی با مالیدن خود بر روی اقلام موجود در آکواریوم سعی می کند انگل را از پوست خود خارج کند. این بیماری در نهایت خود را به صورت لکه های سفید روی پوست ماهی به بزرگی یک میلی متر نشان می دهند.

روش پیشگیری از بیماری لک سفید در آبزیان

• ماهی جدید را دو هفته قرنطینه کنید.
• قبل از آوردن گیاهان به آکواریوم، مقداری TLC به آنها بدهید.
• حفظ استانداردهای بالای کیفیت آب
• به ماهی غذاهای متعادل بدهید.

قرنطینه کردن ماهی های جدید به مدت دو هفته در یک آکواریوم متفاوت قبل از معرفی آنها به آکواریوم اصلی یکی از بهترین راه های پیشگیری از بیماری ایک یا لک سفید در آبزیان است. در شرایطی که قرنطینه یک گزینه نیست، می توان از درمان پیشگیرانه استفاده کرد. درمان گیاهان جدید ضروری است زیرا ممکن است کیست ایک داشته باشند. بهترین دفاع در برابر ایک و سایر بیماری‌هایی که ماهی‌های آکواریومی را تحت تأثیر قرار می‌دهند عبارتند از: تغذیه قوی، کیفیت آب ثابت و حداقل تغییرات دما.

جمع بندی

اگر بیماری ایک به موقع درمان نشود، ماهیان زینتی متحمل تلفات قابل توجهی در جمعیت می شوند، بیماری ایک یک بیماری کشنده و خطرناک است. علاوه بر این، اگر دارو به درستی تجویز نشود، انگل وارد حالت خاموش شده و در نهایت به عنوان یک مشکل بالینی دوباره ظاهر می شود. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه نشانه ای از بیماری ایک در آکواریوم خود بهرین راه برای پیشگیری و درمان این بیماری استفاده از مکمل پری بیوتیک و تقویت کننده سیستم ایمنی آبزیان است.