بیماری تب برفکی از ابتلا تا درمان!

بیماری تب برفکی (Foot-and-Mouth Disease)، یکی از بیماری‌های ویروسی و بسیار واگیردار است که به‌ویژه در میان حیوانات زوج‌سم مانند گاوها، گوسفندان و بزها شایع می‌باشد. این بیماری که به نام «بیماری دهان و پا» نیز شناخته می‌شود، از طریق ویروسی به نام آفتوویروس (aphthovirus) منتقل می شود. عامل بیماری ابتدا با ایجاد تب شدید در حیوانات آغاز می‌شود و در ادامه، باعث تشکیل تاول‌هایی در دهان و پاهای حیوان می‌شود. بیماری تب برفکی می‌تواند به لنگش و کاهش شدید توان تولیدی حیوان منجر گردد. از آنجایی که این ویروس از طریق تماس با حیوانات آلوده، ابزارهای دامداری و حتی قطرات معلق در هوا انتقال پیدا می کند، مهار آن نیازمند مراقبت‌های جدی و واکسیناسیون دام‌ها است. عامل این بیماری (که ویروسی است) اولین بار در سال 1897 شناخته شد.

تب برفکی، به‌عنوان یک تهدید جدی برای صنعت دامپروری در بسیاری از کشورها شناخته می‌شود و برای مقابله با شیوع آن، اقدامات سختگیرانه‌ای مانند قرنطینه و ضدعفونی محل نگهداری دام و ابزار دامداری انجام می شود. این بیماری، هرچند در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته کنترل شده است، اما همچنان در برخی از مناطق جهان به‌ویژه در ایران که تب برفکی بومی است، خسارت‌های اقتصادی قابل توجهی به صنعت دامداری وارد می‌کند. در ادامه این مقاله از موسسه دارو کاوش بایوتک می خواهیم به معرفی بیشتر بیماری، راه های درمان بیماری تب برفکی و راه های جلوگیری از بیماری تب برفکی در دام بپردازیم. همراه ما باشید.

تأثیر پرودی پریمیوم در درمان تب برفکی

تب برفکی (Foot-and-Mouth Disease) یکی از بیماری‌های ویروسی بسیار مسری در دام‌ها است که به‌خصوص گاوها و گوسفندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث ایجاد زخم‌های دردناک در دهان، سم‌ها و پستان‌ها می‌شود و منجر به کاهش اشتها، افت وزن و کاهش تولید شیر می‌گردد. در این شرایط، حمایت از سیستم گوارشی و ایمنی دام برای کاهش اثرات منفی بیماری بسیار ضروری است.

پرودی پریمیوم، با ترکیباتی شامل مخمر زنده ساکارومایسس سرویزیه و پری‌بیوتیک‌ها، راهکاری مؤثر برای کمک به دام‌های مبتلا به تب برفکی ارائه می‌دهد. این مکمل از چندین جنبه اثرات مثبت خود را نشان می‌دهد:

1. تقویت سیستم ایمنی دام

• مخمر زنده موجود در پرودی پریمیوم با تحریک سیستم ایمنی، به بدن دام کمک می‌کند تا با ویروس تب برفکی مقابله کند.
• ترکیبات بتاگلوکان موجود در دیواره سلولی مخمر باعث فعال‌سازی سلول‌های ایمنی و بهبود پاسخ دفاعی بدن می‌شود.

2. حفظ سلامت گوارش و شکمبه

• در دوره تب برفکی به دلیل زخم‌های دهانی و کاهش مصرف خوراک، عملکرد شکمبه مختل می‌شود.
• پرودی پریمیوم با تثبیت pH شکمبه و تحریک رشد باکتری‌های مفید، مانع از افت شدید هضم و مشکلات گوارشی می‌شود.

3. بازگشت سریع‌تر اشتها

• با بهبود سلامت شکمبه و تحریک فعالیت میکروبی مفید، دام‌ها سریع‌تر به مصرف خوراک بازمی‌گردند.
• این موضوع باعث کاهش افت وزن و بهبود تولید شیر می‌شود.

4. ترمیم زخم‌ها و بهبود جذب مواد مغذی

• با بهبود عملکرد شکمبه و جذب بهتر مواد مغذی، دام‌ها سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند و زخم‌های دهانی راحت‌تر ترمیم می‌شوند.

5. کاهش اثرات استرس متابولیکی

• پرودی پریمیوم با تنظیم فرآیندهای متابولیکی دام به کاهش استرس ناشی از بیماری کمک می‌کند.

راه های درمان تب برفکی

درمان مستقیم و قطعی برای بیماری تب برفکی وجود ندارد. اما روش‌های مدیریت و کنترل آن می‌تواند از گسترش و شدت علائم بیماری کم کند. این روش‌ها شامل موارد زیر است:

1. استفاده از درمان‌های حمایتی: برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی دام‌های آلوده، از درمان‌های حمایتی مانند داروهای ضدالتهاب و مسکن‌ها استفاده می‌شود. همچنین، تغذیه مناسب و محیط آرام برای دام‌های بیمار به بهبود شرایط آنها کمک می‌کند. استفاده از محصول پرودی پریمیوم موسسه دارو کاوش بایوتک می تواند به تقویت سیستم ایمنی دام و جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند.
2. واکسیناسیون دام: یکی از مؤثرترین روش‌های کنترل تب برفکی، واکسیناسیون دام‌ها در مناطق درگیر یا در معرض خطر است. واکسیناسیون معمولاً به صورت دوره‌ای انجام می‌شود، زیرا ویروس تب برفکی دارای انواع ژنتیکی و سویه‌های مختلف است که نیاز به واکسن‌های خاص دارند.
3. قرنطینه و ایزوله کردن دام‌های آلوده: حیوانات مبتلا باید از دیگر دام‌ها جدا شوند تا از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری شود. اعمال قرنطینه می‌تواند به کنترل سرعت انتشار بیماری کمک کند.
4. جالب است بدانید در سال 2010 پس از مثبت شدن نتیجه آزمایش تب برفکی در کشور ژاپن، بیش از ۲۷۰۰۰۰ راس گاو به ناچار و برای جلوگیری از انتشار بیماری کشتار شدند.
5. ضدعفونی کردن محیط و تجهیزات دامداری: ضدعفونی وسایل، تجهیزات و محل نگهداری دام‌ها نقش مهمی در پیشگیری و کاهش انتقال ویروس دارد. این موضوع شامل ضدعفونی خودروهای حمل دام، لباس‌ها و ابزارهای دامپزشکی نیز می‌شود.
6. محدود کردن جابجایی دام‌ها: به دلیل انتقال سریع ویروس، محدودیت‌های موقتی در جابجایی دام‌ها و یا خرید و فروش آنها، خصوصاً در زمان شیوع بیماری، از انتقال آن به مناطق جدید جلوگیری می‌کند.

این اقدامات همراه با نظارت‌های بهداشتی و سیاست‌های سختگیرانه به جلوگیری از گسترش بیماری تب برفکی و کاهش خسارت‌های اقتصادی ناشی از آن کمک می‌کند.

علائم تب برفکی چیست؟

دوره کمون بیماری تب برفکی بین 3 الی 6 روز است. علائم بیماری تب برفکی شامل تب بالا، تشکیل تاول‌ها و زخم‌های دردناک در ناحیه دهان، زبان، و بین سم‌ها، ریزش شدید بزاق و لنگش است که با بی‌اشتهایی و کاهش تولید شیر در دام‌ها همراه می‌شود. این علائم می‌تواند مشابه برخی بیماری‌های دیگر دام‌ها مانند بیماری وزیکولار خوک، تب سه‌روزه گاوی و بیماری دهان و دندان باشد که آن‌ها نیز با تب، لنگش و زخم‌های دهانی بروز می‌کنند. به دلیل شباهت علائم، تشخیص دقیق تب برفکی نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی و تخصصی دارد تا از اشتباه با سایر بیماری‌های ویروسی و باکتریایی جلوگیری شده و اقدامات کنترلی مناسب به‌موقع اجرا گردد. علائم بیماری تب برفکی در دام‌ها شامل موارد زیر است:

1. تب شدید: اولین علامت در دام‌های مبتلا، تب بالایی است که ممکن است چند روز ادامه داشته باشد.
2. تشکیل تاول‌ها و زخم‌ها: تاول‌های حاوی مایع شفاف در داخل دهان، زبان، پوزه، و همچنین در نواحی بین انگشتان و تاج سم ظاهر می‌شود. این تاول‌ها به راحتی پاره شده و زخم‌های دردناکی ایجاد می‌کنند.
3. ریزش بزاق: به دلیل زخم‌های دهانی، دام‌ها دچار ریزش بزاق می‌شوند که معمولاً با کف همراه است.
4. کاهش اشتها و وزن: زخم‌های دهانی تغذیه را برای دام سخت و دردناک می‌کند و در نتیجه حیوان دچار بی‌اشتهایی و کاهش وزن می‌شود.
5. لنگش دام: زخم‌ها در ناحیه سم باعث درد و لنگش دام می‌شود که معمولاً در گله به‌وضوح دیده می‌شود.
6. کاهش تولید شیر در دام: در دام‌های شیرده، این بیماری به افت شدید تولید شیر منجر می‌شود.
7. علائم عمومی بیماری: دام‌ها ممکن است نشانه‌های بی‌حالی، افسردگی و کاهش فعالیت نشان دهند.

این علائم معمولاً در دام‌های بالغ با شدت کمتری دیده می‌شود، اما در دام‌های جوان می‌تواند شدیدتر و حتی کشنده باشد.

تب برفکی در دام چه عوارضی دارد؟

تب برفکی یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که به‌ویژه دام‌های زوج‌سم نظیر گاو، گوسفند، بز و خوک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با تب شدید و ظهور تاول‌ها و زخم‌های دردناک در دهان و پاهای حیوانات شروع می‌شود که می‌تواند به کاهش اشتها، لنگش، و افت شدید تولید شیر منجر شود. ویروس عامل تب برفکی از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده، وسایل دامداری، و حتی قطرات معلق در هوا منتقل می‌شود، که به شیوع سریع آن کمک می‌کند. کنترل این بیماری نیازمند واکسیناسیون، قرنطینه، ضدعفونی گسترده، و محدودیت‌های جابجایی دام‌ها است تا از خسارت‌های اقتصادی سنگین در صنعت دامداری جلوگیری شود.

نتیجه گیری

بیماری تب برفکی به‌عنوان یک بیماری ویروسی واگیردار و آسیب‌زا در میان دام‌ها، تهدید جدی برای صنعت دامپروری و امنیت غذایی محسوب می‌شود. شیوع سریع و خسارت‌های اقتصادی ناشی از این بیماری بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون، قرنطینه و کنترل‌های بهداشتی تأکید دارد. تشخیص سریع و دقیق این بیماری برای جلوگیری از اشتباه با سایر بیماری‌های مشابه ضروری است، چرا که تنها با مدیریت مؤثر و آگاهی کافی می‌توان از گسترش بیماری و تأثیرات منفی آن بر دام‌ها و تولیدات دامی جلوگیری کرد.