Fa
اسیدوز شکمبه در دام چیست؟ اسیدوز (Acidosis) در گاو و گوسفند یکی از اختلالات متابولیکی رایج است که معمولاً در نتیجه مصرف بیش از حد خوراک های غنی از کربوهیدرات های قابل تخمیر مانند غلات، اتفاق می افتد. این وضعیت به دلیل تغییرات شدید در تعادل میکروبی شکمبه ایجاد می‌شود که منجر به افزایش تولید اسیدهای چرب فرار و کاهش سریع pH محیط شکمبه می‌گردد. اسیدوز در صورت عدم مدیریت مناسب، می‌تواند به کاهش عملکرد تولیدی، اختلالات گوارشی و حتی مرگ حیوان منجر شود. شناخت دقیق عوامل ایجادکننده، علائم بالینی و روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری، برای حفظ سلامت دام و افزایش بهره‌وری در صنعت دامپروری، ضروری است. در ادامه این مطلب از شرکت داروسازی کاوش بایوتک می خواهیم به معرفی دلیل این مشکل و راه های درمان و پیشگیری از آن بپردازیم. همراه ما باشید.
درمان اسیدوز گاو شیری و دیگر دام ها
محصول پرودی پریمیوم با روش های مختلف به کنترل و پیشگیری از اسیدوز تحت حاد (SARA) در شکمبه دام‌ها کمک می‌کند. اسیدوز در گاوهای شیری یک چالش مهم در مدیریت تغذیه دام است که معمولاً به دلیل مصرف مقادیر زیاد خوراک‌های پرانرژی و کم‌فیبر، مانند جیره‌های غنی از غلات، رخ می‌دهد. در گاوهای شیری، این وضعیت می‌تواند عملکرد شکمبه را مختل کرده و منجر به کاهش pH شکمبه به زیر سطح مطلوب (کمتر از 5.5) شود. نتیجه این شرایط، کاهش تولید شیر، افت کیفیت چربی شیر و افزایش خطر بروز بیماری‌های مرتبط مانند لنگش، کاهش وزن و التهاب شکمبه است. مدیریت صحیح جیره غذایی با توازن مناسب فیبر و کنسانتره، همراه با استفاده از مکمل های غذایی مثل پرودی پریمیوم ، نقش کلیدی در پیشگیری از اسیدوز در گاوهای شیری دارد. اما این محصول چه ویژگی هایی دارد؟
- تثبیت pH شکمبه: مخمر زنده ساکارومایسس سرویزیه موجود در پرودی پریمیوم با مصرف اکسیژن در شکمبه، میزان اکسیژن را کاهش می‌دهد. این فرآیند باعث کاهش تولید اسید لاکتیک می‌شود، که یکی از عوامل اصلی کاهش pH در شکمبه است. با کاهش تولید لاکتات و افزایش شرایط بی‌هوازی، pH شکمبه ثابت‌تر می‌ماند.
- تأثیر مثبت بر باکتری‌های شکمبه: دیواره سلولی مخمر که غنی از بتاگلوکان و مانان الیگوساکارید (MOS) است، به تقویت رشد باکتری‌های مفید در شکمبه کمک می‌کند. این باکتری‌ها در فرآیند تخمیر موثر بوده و باعث کاهش تولید اسیدهای مضر می‌شوند. علاوه بر این، با تقویت باکتری‌های مفید، تعادل میکروبی شکمبه به نفع باکتری‌های مفید می‌چرخد که می‌توانند در متعادل‌سازی تولید اسیدهای چرب نقش داشته باشند.
- کاهش استرس‌های گوارشی: پرودی پریمیوم از طریق تأثیر مثبت بر بیان برخی ژن‌های اپیتلیوم شکمبه، مقاومت دیواره شکمبه را در برابر اسیدوز افزایش می‌دهد. این ژن‌ها به تنظیم ترشحات مخاطی کمک می‌کنند و باعث کاهش اثرات آسیب‌زای اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیر (SCFA) بر دیواره شکمبه می‌شوند.
- پیشگیری از نوسانات ناگهانی pH: یکی از دلایل اصلی بروز اسیدوز، تغذیه دام با کنسانتره‌های دارای سطوح بالای کربوهیدرات است که به سرعت در شکمبه تخمیر می‌شود و باعث تولید مقادیر زیادی اسیدهای چرب زنجیره کوتاه می‌شود. با مصرف پرودی پریمیوم، نوسانات ناگهانی pH کاهش می‌یابد و دام در برابر افت سریع pH محافظت می‌شود.
علائم ایجاد اسیدوز در گاو
علائم اسیدوز در گاو و گاوهای شیری بسته به شدت بیماری می‌تواند متنوع باشد، اما در حالت کلی شامل کاهش اشتها، کاهش تولید شیر، اسهال، و لنگش است. این علائم به‌دلیل تغییرات متابولیکی ناشی از کاهش شدید pH شکمبه و اختلال در تعادل میکروبی آن رخ می‌دهد. این علائم را در یک نگاه می تواند به صورت زیر خلاصه کرد:
- کاهش pH شکمبه به زیر 5.5
- کاهش مصرف خوراک
- افت تولید شیر و کاهش کیفیت چربی
- اسهال آبکی یا با قطعات خوراک هضم‌نشده
- لنگش ناشی از التهاب سم
- بی‌حالی و کاهش تحرک دام
اسیدوز شکمبه در گاو
مشکل اسیدوز شکمبه اولین بار در اوایل قرن بیستم شناسایی شد، زمانی که محققان دریافتند تغییرات ناگهانی در جیره غذایی دام، به‌ویژه افزایش مصرف خوراک‌های غنی از کربوهیدرات مانند غلات، باعث کاهش سلامت و بهره‌وری دام می‌شود. در روش‌های سنتی، برای درمان این مشکل، از راهکارهایی مانند کاهش خوراک‌های پرکربوهیدرات و جایگزینی آن‌ها با علوفه‌های فیبردار، استفاده از محلول‌های جوش‌شیرین یا آهک هیدراته برای بازیابی تعادل اسیدی شکمبه و قطع موقت خوراک کنسانتره استفاده می‌شد. با پیشرفت علم و فناوری، محصولات پیشرفته‌ای مانند پرودی پریمیوم جایگزین این روش‌ها شده‌اند. این افزودنی خوراکی تخصصی با تثبیت pH شکمبه، تقویت میکروبیوتای مفید و بهبود هضم خوراک، به مدیریت و پیشگیری موثر از اسیدوز کمک کرده و سلامت دام و بهره‌وری تولیدی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
پیشگیری از اسیدوز گاو، گوسفند و بز
پیشگیری از اسیدوز در گاو، گوسفند و بز نیازمند مدیریت دقیق جیره غذایی و شرایط تغذیه‌ای این حیوانات است. از آنجایی که اسیدوز معمولاً به دلیل مصرف بیش از حد خوراک‌های غنی از کربوهیدرات و کم‌فیبر رخ می‌دهد، تنظیم صحیح نسبت فیبر به کنسانتره در جیره اهمیت زیادی دارد. در این راستا، استفاده از خوراک‌های حاوی فیبر بلند مانند علوفه باکیفیت و توزیع متوازن غلات می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند. راهکارهای پیشگیری از اسیدوز دام به شرح زیر است:
- کنترل مقدار خوراک پرکربوهیدرات: مصرف خوراک‌هایی مانند غلات و نیشکر باید محدود و مدیریت شود.
- استفاده از مکمل پرودی پریمیوم: پرودی پریمیوم محصول شرکت داروسازی کاوش بایوتک با کاهش عوامل ایجاد کننده اسیدوز، مانند تولید بیش از حد لاکتات و بهبود تعادل میکروبی شکمبه، به کنترل این وضعیت کمک می‌کند و مانع از بروز اثرات نامطلوب آن بر سلامت و بازده دام می‌شود.
- توزیع یکنواخت خوراک و تغذیه تدریجی و متعادل: خوراک باید به صورت یکنواخت در طول روز توزیع شود تا از پرخوری و تجمع ناگهانی اسید در شکمبه جلوگیری شود. در این صورت میکروبیوتای شکمبه فرصت تطبیق دارد.
- دسترسی به آب تازه و تمیز: مصرف آب کافی، به شستشوی شکمبه و بهبود عملکرد گوارشی کمک می‌کند.
- پایش مداوم سلامت دام: پایش علائم اولیه مانند کاهش مصرف خوراک، اسهال یا کاهش تولید، برای شناسایی سریع مشکلات دام ضروری است.
نتیجه گیری
اسیدوز شکمبه یکی از چالش‌های مهم در مدیریت تغذیه دام، به‌ویژه گاوهای شیری، گوسفند و بز است که به دلیل مصرف بیش از حد خوراک‌های غنی از کربوهیدرات و کم‌فیبر رخ می‌دهد. این اختلال می‌تواند منجر به کاهش تولید، افت کیفیت محصولات و بروز مشکلات جدی سلامتی شود. از روش‌های سنتی مانند استفاده از علوفه‌های فیبردار و جوش‌شیرین گرفته تا محصولات مکمل مدرن مانند پرودی پریمیوم، تلاش‌های بسیاری برای کنترل و پیشگیری از این بیماری انجام شده است. پیشگیری مؤثر نیازمند مدیریت دقیق جیره، توزیع متعادل خوراک، استفاده از مکمل های مناسب و پایش مستمر سلامت دام است. با بهره‌گیری از این راهکارها، می‌توان به بهبود سلامت دام و افزایش بهره وری در صنعت دامپروری دست پیدا کرد.
بدون دیدگاه